تکنیک های ارتباط غیر کلامی | ارتباط غیر کلامی چیست؟

سلام سلام به همه همراهان عزیز سایت سخن سبز، در این مقاله قصد دارم درباره تکنیک های ارتباط غیر کلامی و ارتباط کلامی و اهمیت ان مطالبی را مطرح کنم. همه ی ما انسان ها از زمانی که متولّد می شویم، با دیگران زندگی می کنیم و با آن ها ارتباط داریم، ۸۵ درصد از زندگی ما ارتباطات است و طبقه گفته کارشناس ارتباطات آلبرت محرابیان ۹۳ درصد از این ارتباط غیر کلامی است. جالب است بدانید که تحقیقات نشان داده که افرادی که معاشرت ها و ارتباطات بیشتری دارند کمتر در معرض افسردگی قرار می گیرند.  

ارتباطات برای ما مهم است چرا:

اهمیت ارتباطات در زندگی شخصی و کاری برای ما

با تعامل با دیگران ما احساس تنهایی کمتری خواهیم داشت

نیازهایمان بر طرف می شود

احساساتمان را ابراز می کنیم

در ارتباطات ما یاد می گیریم حتی به شناخت بیشتر خودمان کمک می کند

در ارتباطات از نظرات، تجربیات افراد بهره مند می شویم

ارتباط غیر کلامی چیست؟

فرایند ارسال و دریافت پیام بدون استفاده از واژه ها ارتباط غیر کلامی است . زبان بدن،‌ حالت چهره،‌ ایما و اشاره ها، حرکات بدن، لمس کردن، فاصله ها، تماس های چشمی و غیره مثال هایی در این باره هستند.

همه ما ارتباط غیر کلامی را ابتدا از مادرانمان می‌آموزیم. او نخستین کسی است که خنده و اخمش برای ما معنی دارد و به‌مرور زمان و با یادگیری حرف زدن آشنایی ما با زبان غیرکلامی هم افزایش می‌یابد. در اکثر خانواده‌ها اعضای خانواده به راحتی بدون کلام با هم ارتباط برقرار می‌کنند.

 بدن ما دائم در حال فرستادن اطلاعاتی است، از آنچه ما فکر و احساس می‌کنیم. نگاه، ایما و اشارات، حرکات و انقباض عضلانی بدن همه اینها مجموعاً اطلاعات زیادی را به مخاطب منتقل می‌کنند. علائم ارسال شده بیشتر از کلام، مخاطب را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند.

همانطور که گفتیم تقریبا دو سوم ارتباطات بشری از طریق زبان غیرکلامی صورت می‌گیرد. درست است که شخص حرف می‌زند ولی معمولاً مخاطب به ارتباط غیر کلامی گوینده بیشتر اعتماد دارد، زیرا نشانه‌های زیادی وجود دارند که گوینده قادر به کنترل آنها نیست، نظیر سرخ شدن چهره، تغییر تن صدا به هنگام استرس و علائم دیگر که بدون کلام به مخاطب واقعیت را می‌گوید.

ارتباط غیر کلامی به دو دسته تقسیم می شوند

ارتباط غیر کلامی در وضعیت کلی به صورت ژنتیکی به شما انتقال داده شده‌اند. ناخودآگاهانه از آن‌ها استفاده می‌کنید و معانی آن‌ها را شاید لزوما ندانید. در حالت دوم ارتباطات غیر کلامی به صورت علائمی قراردادی مطابق با فرهنگ و شرایط و نیازهای بیانی ساخته شده‌اند.

مثال هایی از زمینه‌های ژنتیکی زبان بدن:

 حالت‌های چهره به هنگام اخم یا شادی یا گذاشتن دست‌ها روی سینه / انداختن پاها روی هم / پوشیدن کت و کفش / حرکات تأیید و انکار با سر / بالا انداختن شانه‌ها موقع ابهام و …. این حرکات و اشارات از طریق ژن‌های والدین به ما می‌رسد و به نوعی در ناخودآگاه جمعی ما ثبت است از این رو برای درک آن‌ها نیاز به دستیابی به مهارت خاصی نداریم و تنها توجه آگاهانه و علم به آن می‌تواند در مهارت‌های ارتباطی ما تاثیرگذار باشد.

می توانید ۱۸ تکنیک بداهه گویی رو بخوانید

مثال‌هایی از زمینه‌های قراردادی: 

گاهی ممکن است برای انتقال معنا از یکسری علائم و نشانه‌های قراردادی که متناسب با شرایط و موقعیت فرهنگی و ملیتی است استفاده کنیم و به نوعی خود شما تعیین کننده آن‌ها هستید.

• علامت شست: ایست، توهین و OK
• حلقه کردن انگشت و شست: پول، صفر، پوچ، OK و توهین
• علامت V: پیروزی، توهین و عدد ۲

نکات مهم در ارتباط غیر کلامی:

یادم می آید که مدیری تعریف می کرد که وقتی فردی را می خواهم استخدام کنم در اتاقی که قرار است مصاحبه انجام شود من انتهای اتاق نظاره گر طرز راه رفتن شخص، نحوه ارتباط چشمی او، نوع ارتباط برقرار کردنش خواهم بود، قبل از اینکه مصاحبه و گفتگویم با فرد اغاز شود! این موضوع نشان می دهد که چقدر ارتباط غیر کلامی که زبان بدن زیر مجموعه آن است مهم است. یکی از مواردی که در ارتباط غیر کلامی بسیار مهم است و احساس خوبی به شخص مقابل می دهد گوش دادن است که در گوش دادن نکات زیر کمک کننده خواهد بود.

۱ – به حرف های مخاطب دقّت و توجّه کنیم، طوری که گویی یک شخص بسیار مهم در حالت گفتگو است.
۲ – کلام گوینده را قطع نکنیم و صبر کنیم جمله اش را کامل کند و حرف هایش تمام شود.
۳ – به گوینده نگاه کنیم؛ وقتی کسی با ما صحبت می کند و ما به جای دیگری نگاه می کنیم، آن فرد احساس می کند که دوست نداریم به حرف هایش گوش دهیم یا از حرف هایش خسته شده ایم.
۴ – گاهی با تکان دادن سر یا سؤال کردن، گوینده را تشویق می کنیم که به صحبت خود ادامه بدهد.

ارتباط غیر کلامی در تدریس:

زبان بدن یا زبان غیرکلامی وسیله قوی است که اگر معلمان آن ‌را آگاهانه مورد استفاده قرار دهند می‌توانند رابطه مؤثری با دانش‌آموزان برقرار کنند. وظیفه معلمان فقط انتقال دانش و یکسری داده نیست بلکه آنها به‌عنوان یک انسان باید  رابطه موثری را با دانش پذیران برقرار کنند.

معلمان در موفقیت دانش‌آموزان نقش موثری دارند. آنهایی که در ایجاد ارتباط غیرکلامی مهارت دارند در انتقال دانش خود هم موفق‌ترند؛ زیرا درس آنها برای دانش‌آموزان قابل فهم‌تر است. این معلمان با زبان غیرکلامی توجه دانش‌آموزان را برای فهم مطالب بیشتر جلب می‌کنند و در شنونده انگیزه به‌وجود می‌آورند و حتی دانش‌آموزان بی‌حوصله را هم به‌وجد می‌آورند. 

همین الان شما به گذشته فکر کنید، به دوران تحصیل تان، کدام معلم را به یاد می آورید؟ به خوبی یا بدی؟ علت هر کدام چیست؟ حتما شما هم معلمانی را به نیکی یاد می کنید که با لبخند، گشاده رویی و ارتباط خوب با شما توانستند علاقه شما را حتی به درس مربوطه زیاد کنند و بالعکس معلمانی که بدون در نظر گرفتن عواطف انسانی و ارتباط نادرست باعث می شدند که شخص از درس مربوطه بیزار شود.

دانش‌آموزان ناخودآگاه علائم غیرکلامی ارسال شده از طرف معلم خود را دریافت می‌کنند، آنها فورا متوجه می‌شوند که مقابل‌شان کسی است که با میل و علاقه ایستاده یا اینکه او تمام مدت تدریس در انتظار پایان ساعت درس است. این رفتار روی نحوه تدریس معلم و انگیزه او اثر می‌گذارد. ارتباط بین معلم و دانش‌آموز تأثیر قابل توجهی در یادگیری دانش‌آموزان دارد.

ارتباط غیر کلامی در تدریس و داستان من در نوجوانی

دانش‌آموزان مایلند که مورد توجه قرار گیرند و در حقیقت دیده شوند، توجه به آنها هر چند با یک نگاه ساده،باعث تشویق دانش‌آموز می‌شود. کودکان و نوجوانان حاضرند برای جلب این توجه، خیلی کارها بکنند.

یادم می آید در دوران راهنمایی ( یا دبیرستان) معلم فیزیکی داشتیم که به من در کلاس و حین آموزش نگاه نمی کرد یا کم نگاه می کرد. در انتهای سال معلم مربوطه از ما خواست که ما نظرمان را راجع به کلاس و تدریس او برایش بنویسیم و من نوشتم که شما هیچ وقت به همه به صورت تساوی نگاه نمی کردی! 😥 و ایشون هم برگه ها را خواند و جواب من را اینگونه داد که من ناخوداگاه به سمت افراد اجتماعی و اکتیو تر ( که ارتباط بیشتری برقرار می کنند) بیشتر نگاه می کنم و این طبیعی است! این جواب باعث نشد که حس من نسبت به کلاس و ان معلم تغییر کند. به عنوان مدرس و معلم وظیفه داریم که نگاه مان و توجه مان را به صورت یکسان بین مخاطبین داشته باشیم

ارتباط کلامی:

فرایند ارسال و دریافت پیام با کمک واژه ها ارتباط کلامی. واژگان گفته و نوشته شده و همچنین زبان اشاره از جمله مثالهای این نوع ارتباط هستند.مهم ترین راه ارتباط انسان ها با یکدیگر گفت و گو (کلام) است. پیشنهاد می کنم حتما در دوره رایگان فن بیان و سخنرانی از طریق لینک زیر شرکت کنید.

دوره رایگان فن بیان و سخنرانی

برای داشتن زندگی موفق، آرام و شاد مهمترین عامل توانایی در برقراری ارتباط است . در نگاه اول کسی که خوب صحبت می کند و کلام شیوایی دارد، در برقراری ارتباط مؤثر و مثبت، بهتر عمل می کند ولی برنده پیشتاز نیست، چرا که تنها عامل برقراری ارتباط، کلام وسخنوری نیست .

نکات مهم در ارتباط کلامی:

۱ – هنگام صحبت کردن به شنونده نگاه کنیم.
۲ – با صدای مناسب، یعنی نه خیلی بلند و نه خیلی آهسته و نه تند و نه کُند، حرف نزنیم. اگر موقع صحبت کردن، صدایمان مناسب نباشد، دیگران ممکن است زود خسته شوند و دیگر به حرف های ما گوش ندهند.
۳ – منظور خودمان را روشن و واضح بیان کنیم.
۴ – زمانی مناسب را برای حرف زدن با دیگران انتخاب کنیم؛ مثلاً اگر کسی در حال انجام دادن کاری است و وقت ندارد، مزاحم او نشویم.

۵-  از کلمات مؤدبانه استفاده کنیم؛ وقتی در خواستی داریم، از عبارت های احترام آمیزی چون « لطفاً » و «خواهش می کنم »  استفاده کنیم. 

۸ – همین طور اگر اشتباهی کردیم، بگوییم «معذرت می خواهم  »

۹- در ارتباطات کلامی و فن بیان نکته ای که مهم است این است که بدانیم چی رو به کی، کجا و چطوری بگیم. در گفتگو هایمان به این موضوع دقت کنیم که وارد حریم شخصی افراد نشویم .

خوب صحبت کردن لازم است ولی کافی نیست. شما برای موفقیت در ارتباطات باید به دانش دیگری در این حوزه دست پیدا کنید تا بتوانید مانند یک متخصص افراد را تحلیل کنید و در نهایت بهترین خط مشی را برای برقراری ارتباط مؤثر برگزینید.

زبان بدن همان دانش لازم و ضروری برای موفقیت در ارتباطات است. باید با اصول و فنون این دانش آشنا باشیم تا از آن بهترین استفاده را ببریم. مقاله زیر در ارتباط با زبان بدن را مطالعه کنید.

تکنیک های زبان بدن

 اگر این مقاله را می خوانید شاید به این خاطر باشد که دوست دارید بدانید که دیگران در مورد چه چیزی فکر می کنند و یا اینکه چه برداشتهایی از شما پیدا می کنند.

مثلاً شاید بخواهید بدانید که آیا آن ها شما را دوست دارند یا بخواهید بدانید که آیا می خواهند شما را فریب دهند یا خیر . یا حتی تنها با نگاه به متوجه شوید که چه نوع آدمهایی هستند . و از همه مهمتر اینکه بخواهید که بهترین تاثیر را مخصوصاً در اولین دیدار روی اطرافیانتان بگذارید.

بسیاری از مردم دوست دارند بدانند که هر ایما و اشاره ای چه معنایی دارد اما در حقیقت بیشتر اوقات خود شخصی هم که این حرکات را انجام می دهد خودش معنایش را نمی داند.

تفاوت زنان و مردان در ارتباط غیر کلامی و کلامی :

پژوهش ها به وضوح نشان می دهد که زنان دقیق تر از مردان رفتارهای دیگران را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهند بر همین اساس بهتر از مردان می توانند افراد را شناسایی کنند . تنها استثنایی که وجود دارد زمانی است که فردی قصد فریب دارد مردان به اندازه زنان می توانند رفتارهای فریبنده آن شخص را درک کنند.  یک نکته لازم به ذکر است زبان بدن جزئی از ارتباط غیر کلامی محسوب می شود. زبان بدن به وضعیت

بدن،ایما و اشاره ها، تماس های چشمی و…اشاره دارد.

حال آنکه ارتباط غیر کلامی علاوه بر این ها شامل نوع پوشش اشخاص، هنجارهای اجتماعی درمورد لباس و رفتار، جواهرات ، ساعت و…که افراد استفاده می کنند،‌ نحوه استفاده افراد از زمان، لحن وشدت صدا و غیره را نیز شامل می شود. بیشتر ارتباطات ما را ارتباطات غیر کلامی مان تشکیل می دهد. اکثر افراد خواه از این ارتباط آگاهی داشته باشند خواه نداشته باشند،‌ ممکن است بخواهند مقصودی را برسانند اما پیغامی که از زبان بدن آنها دریافت می شود متفاوت با مقصودشان است و به همین خاطر است که افراد بسیار کمی نفوذ کلام دارند.

مردم معمولاً نیاموخته اند که چگونه از محیط ، میز، رنگ خانه، جواهرات، یقه پیراهن، نوع لباس و…برای تاثیرگذاری بیشتری استفاده کنند.

کنترل نداشتن روی زبان بدن

یکی از مواردی که باعث می شود ما نتوانیم ارتباط مؤثرتری برقرار کنیم و دچار مشکل شویم نداشتن کنترل روی بر روی زبان بدنمان است. ما به ندرت اراده آگاهانه خود را به کار می بریم چرا که اگر قرار بود برای انجام هرکاری از زبان بدنمان استفاده کنیم هیچ گاه نمی توانستیم کاری را به پایان برسانیم .

اما در سطح ناخودآگاه ( یعنی آن قسمت از بدن ما که در اختیار ما نیست و کار خود را بدون فکر کردن انجام می دهد) مغز علامتهای الکتریکی برای بدن ارسال می کند تا بدن بتواند حرکت کند، بایستد،‌ نگاه کند،‌درگیر شود،‌ مقابله کند، بدود، پنهان شود…

تمام این اعمال قبل از آنکه ضمیر ناخودآگاه ما وارد عمل شود، به نحو مطلوبی صورت می گیرد. توجه کنید که همیشه نمی توانید درباره تفکرات دیگران مخصوصاً اگردر سطح هوشیار باشد اظهار نظر کنید.

به عنوان مثال شاید برای شما هم پیش آمده باشد که مثلاً به شخصی زل زده باشید و بعد به خودتان بیایید و از این که چرا به شخص زل زده بودید متعجب شده باشید؟ حال شخص مورد نظر تصور می کند که احتمالاً شما از او خوشتان آمده است .

اگر این اتفاق در مسائل تجاری بیفتد ممکن است ایجاد مشکل کند.

در حقیقت ضمیر ناخوداگاه شما در حال فعالیت بوده است و شما از این کار غرضی نداشته اید.

حال چرا این اتفاق می افتد؟

ضمیر ناخودآگاه شما باعث شده به آن شخص زل بزنید . شما نمی توانید بفهمید که چرا ضمیر ناخوداگاه فرمان داده است تا بدنتان این فرمان را بخود بگیرد. برداشت شما ممکن است از این قضیه یک چیز و برداشت طرف مقابل چیز دیگری باشد.

تکنیک های ارتباط غیر کلامی | اهمیت ارتباط غیرکلامی و کلامی