تکنیک های ارتباط غير كلامی | ارتباط غیر کلامی چیست؟

سلام سلام به همه همراهان عزیز سایت سخن سبز، در اين مقاله قصد دارم درباره تکنیک های ارتباط غير كلامی و ارتباط کلامی و اهمیت ان مطالبي را مطرح كنم. همه ی ما انسان ها از زمانی که متولّد می شویم، با دیگران زندگی می کنیم و با آن ها ارتباط داریم، 85 درصد از زندگی ما ارتباطات است و طبقه گفته کارشناس ارتباطات آلبرت محرابیان 93 درصد از این ارتباط غیر کلامی است. جالب است بدانید که تحقیقات نشان داده که افرادی که معاشرت ها و ارتباطات بیشتری دارند کمتر در معرض افسردگی قرار می گیرند.  

ارتباطات برای ما مهم است چرا:

اهمیت ارتباطات در زندگی شخصی و کاری برای ما

با تعامل با دیگران ما احساس تنهایی کمتری خواهیم داشت

نیازهایمان بر طرف می شود

احساساتمان را ابراز می کنیم

در ارتباطات ما یاد می گیریم حتی به شناخت بیشتر خودمان کمک می کند

در ارتباطات از نظرات، تجربیات افراد بهره مند می شویم

ارتباط غير كلامی چیست؟

فرايند ارسال و دريافت پيام بدون استفاده از واژه ها ارتباط غیر کلامی است . زبان بدن،‌ حالت چهره،‌ ايما و اشاره ها، حركات بدن، لمس كردن، فاصله ها، تماس هاي چشمي و غيره مثال هايي در اين باره هستند.

همه ما ارتباط غير كلامی را ابتدا از مادرانمان می‌آموزیم. او نخستین کسی است که خنده و اخمش برای ما معنی دارد و به‌مرور زمان و با یادگیری حرف زدن آشنایی ما با زبان غیرکلامی هم افزایش می‌یابد. در اکثر خانواده‌ها اعضای خانواده به راحتی بدون کلام با هم ارتباط برقرار می‌کنند.

 بدن ما دائم در حال فرستادن اطلاعاتی است، از آنچه ما فکر و احساس می‌کنیم. نگاه، ایما و اشارات، حرکات و انقباض عضلانی بدن همه اینها مجموعاً اطلاعات زیادی را به مخاطب منتقل می‌کنند. علائم ارسال شده بیشتر از کلام، مخاطب را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند.

همانطور که گفتیم تقریبا دو سوم ارتباطات بشری از طریق زبان غیرکلامی صورت می‌گیرد. درست است که شخص حرف می‌زند ولی معمولاً مخاطب به ارتباط غیر کلامی گوینده بیشتر اعتماد دارد، زیرا نشانه‌های زیادی وجود دارند که گوینده قادر به کنترل آنها نیست، نظیر سرخ شدن چهره، تغییر تن صدا به هنگام استرس و علائم دیگر که بدون کلام به مخاطب واقعیت را می‌گوید.

ارتباط غير كلامی به دو دسته تقسیم می شوند

ارتباط غير كلامی در وضعیت کلی به صورت ژنتیکی به شما انتقال داده شده‌اند. ناخودآگاهانه از آن‌ها استفاده می‌کنید و معانی آن‌ها را شاید لزوما ندانید. در حالت دوم ارتباطات غیر کلامی به صورت علائمی قراردادی مطابق با فرهنگ و شرایط و نیازهای بیانی ساخته شده‌اند.

مثال هایی از زمینه‌های ژنتیکی زبان بدن:

 حالت‌های چهره به هنگام اخم یا شادی یا گذاشتن دست‌ها روی سینه / انداختن پاها روی هم / پوشیدن کت و کفش / حرکات تأیید و انکار با سر / بالا انداختن شانه‌ها موقع ابهام و …. این حرکات و اشارات از طریق ژن‌های والدین به ما می‌رسد و به نوعی در ناخودآگاه جمعی ما ثبت است از این رو برای درک آن‌ها نیاز به دستیابی به مهارت خاصی نداریم و تنها توجه آگاهانه و علم به آن می‌تواند در مهارت‌های ارتباطی ما تاثیرگذار باشد.

می توانید 18 تکنیک بداهه گویی رو بخوانید

مثال‌هایی از زمینه‌های قراردادی: 

گاهی ممکن است برای انتقال معنا از یکسری علائم و نشانه‌های قراردادی که متناسب با شرایط و موقعیت فرهنگی و ملیتی است استفاده کنیم و به نوعی خود شما تعیین کننده آن‌ها هستید.

• علامت شست: ایست، توهین و OK
• حلقه کردن انگشت و شست: پول، صفر، پوچ، OK و توهین
• علامت V: پیروزی، توهین و عدد 2

نکات مهم در ارتباط غیر کلامی:

یادم می آید که مدیری تعریف می کرد که وقتی فردی را می خواهم استخدام کنم در اتاقی که قرار است مصاحبه انجام شود من انتهای اتاق نظاره گر طرز راه رفتن شخص، نحوه ارتباط چشمی او، نوع ارتباط برقرار کردنش خواهم بود، قبل از اینکه مصاحبه و گفتگویم با فرد اغاز شود! این موضوع نشان می دهد که چقدر ارتباط غیر کلامی که زبان بدن زیر مجموعه آن است مهم است. یکی از مواردی که در ارتباط غیر کلامی بسیار مهم است و احساس خوبی به شخص مقابل می دهد گوش دادن است که در گوش دادن نکات زیر کمک کننده خواهد بود.

1 – به حرف های مخاطب دقّت و توجّه کنیم، طوری که گویی یک شخص بسیار مهم در حالت گفتگو است.
2 – کلام گوینده را قطع نکنیم و صبر کنیم جمله اش را کامل کند و حرف هایش تمام شود.
3 – به گوینده نگاه کنیم؛ وقتی کسی با ما صحبت می کند و ما به جای دیگری نگاه می کنیم، آن فرد احساس می کند که دوست نداریم به حرف هایش گوش دهیم یا از حرف هایش خسته شده ایم.
4 – گاهی با تکان دادن سر یا سؤال کردن، گوینده را تشویق می کنیم که به صحبت خود ادامه بدهد.

ارتباط غیر کلامی در تدریس:

زبان بدن یا زبان غیرکلامی وسیله قوی است که اگر معلمان آن ‌را آگاهانه مورد استفاده قرار دهند می‌توانند رابطه مؤثری با دانش‌آموزان برقرار کنند. وظیفه معلمان فقط انتقال دانش و یکسری داده نیست بلکه آنها به‌عنوان یک انسان باید  رابطه موثری را با دانش پذیران برقرار کنند.

معلمان در موفقیت دانش‌آموزان نقش موثری دارند. آنهایی که در ایجاد ارتباط غیرکلامی مهارت دارند در انتقال دانش خود هم موفق‌ترند؛ زیرا درس آنها برای دانش‌آموزان قابل فهم‌تر است. این معلمان با زبان غیرکلامی توجه دانش‌آموزان را برای فهم مطالب بیشتر جلب می‌کنند و در شنونده انگیزه به‌وجود می‌آورند و حتی دانش‌آموزان بی‌حوصله را هم به‌وجد می‌آورند. 

همین الان شما به گذشته فکر کنید، به دوران تحصیل تان، کدام معلم را به یاد می آورید؟ به خوبی یا بدی؟ علت هر کدام چیست؟ حتما شما هم معلمانی را به نیکی یاد می کنید که با لبخند، گشاده رویی و ارتباط خوب با شما توانستند علاقه شما را حتی به درس مربوطه زیاد کنند و بالعکس معلمانی که بدون در نظر گرفتن عواطف انسانی و ارتباط نادرست باعث می شدند که شخص از درس مربوطه بیزار شود.

دانش‌آموزان ناخودآگاه علائم غیرکلامی ارسال شده از طرف معلم خود را دریافت می‌کنند، آنها فورا متوجه می‌شوند که مقابل‌شان کسی است که با میل و علاقه ایستاده یا اینکه او تمام مدت تدریس در انتظار پایان ساعت درس است. این رفتار روی نحوه تدریس معلم و انگیزه او اثر می‌گذارد. ارتباط بین معلم و دانش‌آموز تأثیر قابل توجهی در یادگیری دانش‌آموزان دارد.

ارتباط غیر کلامی در تدریس و داستان من در نوجوانی

دانش‌آموزان مایلند که مورد توجه قرار گیرند و در حقیقت دیده شوند، توجه به آنها هر چند با یک نگاه ساده،باعث تشویق دانش‌آموز می‌شود. کودکان و نوجوانان حاضرند برای جلب این توجه، خیلی کارها بکنند.

یادم می آید در دوران راهنمایی ( یا دبیرستان) معلم فیزیکی داشتیم که به من در کلاس و حین آموزش نگاه نمی کرد یا کم نگاه می کرد. در انتهای سال معلم مربوطه از ما خواست که ما نظرمان را راجع به کلاس و تدریس او برایش بنویسیم و من نوشتم که شما هیچ وقت به همه به صورت تساوی نگاه نمی کردی! 😥 و ایشون هم برگه ها را خواند و جواب من را اینگونه داد که من ناخوداگاه به سمت افراد اجتماعی و اکتیو تر ( که ارتباط بیشتری برقرار می کنند) بیشتر نگاه می کنم و این طبیعی است! این جواب باعث نشد که حس من نسبت به کلاس و ان معلم تغییر کند. به عنوان مدرس و معلم وظیفه داریم که نگاه مان و توجه مان را به صورت یکسان بین مخاطبین داشته باشیم

ارتباط كلامی:

فرايند ارسال و دريافت پيام با كمك واژه ها ارتباط کلامی. واژگان گفته و نوشته شده و همچنين زبان اشاره از جمله مثالهاي اين نوع ارتباط هستند.مهم ترین راه ارتباط انسان ها با یکدیگر گفت و گو (کلام) است. پیشنهاد می کنم حتما در دوره رایگان فن بیان و سخنرانی از طریق لینک زیر شرکت کنید.

دوره رایگان فن بیان و سخنرانی

براي داشتن زندگي موفق، آرام و شاد مهمترين عامل توانايي در برقراري ارتباط است . در نگاه اول كسي كه خوب صحبت مي كند و كلام شيوايي دارد، در برقراري ارتباط مؤثر و مثبت، بهتر عمل مي كند ولي برنده پيشتاز نيست، چرا كه تنها عامل برقراري ارتباط، كلام وسخنوري نيست .

نکات مهم در ارتباط کلامی:

1 – هنگام صحبت کردن به شنونده نگاه کنیم.
2 – با صدای مناسب، یعنی نه خیلی بلند و نه خیلی آهسته و نه تند و نه کُند، حرف نزنیم. اگر موقع صحبت کردن، صدایمان مناسب نباشد، دیگران ممکن است زود خسته شوند و دیگر به حرف های ما گوش ندهند.
3 – منظور خودمان را روشن و واضح بیان کنیم.
4 – زمانی مناسب را برای حرف زدن با دیگران انتخاب کنیم؛ مثلاً اگر کسی در حال انجام دادن کاری است و وقت ندارد، مزاحم او نشویم.

5-  از کلمات مؤدبانه استفاده کنیم؛ وقتی در خواستی داریم، از عبارت های احترام آمیزی چون « لطفاً » و «خواهش می کنم »  استفاده کنیم. 

8 – همین طور اگر اشتباهی کردیم، بگوییم «معذرت می خواهم  »

9- در ارتباطات کلامی و فن بیان نکته ای که مهم است این است که بدانیم چی رو به کی، کجا و چطوری بگیم. در گفتگو هایمان به این موضوع دقت کنیم که وارد حریم شخصی افراد نشویم .

خوب صحبت كردن لازم است ولي كافي نيست. شما براي موفقيت در ارتباطات بايد به دانش ديگري در اين حوزه دست پيدا كنيد تا بتوانيد مانند يك متخصص افراد را تحليل كنيد و در نهايت بهترين خط مشي را براي برقراري ارتباط مؤثر برگزينيد.

زبان بدن همان دانش لازم و ضروري براي موفقيت در ارتباطات است. بايد با اصول و فنون اين دانش آشنا باشيم تا از آن بهترين استفاده را ببريم. مقاله زیر در ارتباط با زبان بدن را مطالعه کنید.

تکنیک های زبان بدن

 اگر اين مقاله را مي خوانيد شايد به اين خاطر باشد كه دوست داريد بدانيد كه ديگران در مورد چه چيزي فكر مي كنند و يا اينكه چه برداشتهايي از شما پيدا مي كنند.

مثلاً شايد بخواهيد بدانيد كه آيا آن ها شما را دوست دارند يا بخواهيد بدانيد كه آيا مي خواهند شما را فريب دهند يا خير . يا حتي تنها با نگاه به متوجه شويد كه چه نوع آدمهايي هستند . و از همه مهمتر اينكه بخواهيد كه بهترين تاثير را مخصوصاً در اولين ديدار روي اطرافيانتان بگذاريد.

بسياري از مردم دوست دارند بدانند كه هر ايما و اشاره اي چه معنايي دارد اما در حقيقت بيشتر اوقات خود شخصي هم كه اين حركات را انجام مي دهد خودش معنايش را نمي داند.

تفاوت زنان و مردان در ارتباط غير كلامی و کلامی :

پژوهش ها به وضوح نشان مي دهد كه زنان دقيق تر از مردان رفتارهاي ديگران را مورد تجزيه و تحليل قرار مي دهند بر همين اساس بهتر از مردان مي توانند افراد را شناسايي كنند . تنها استثنايي كه وجود دارد زماني است كه فردي قصد فريب دارد مردان به اندازه زنان مي توانند رفتارهاي فريبنده آن شخص را درك كنند.  يك نكته لازم به ذكر است زبان بدن جزئي از ارتباط غير كلامي محسوب مي شود. زبان بدن به وضعيت

بدن،ايما و اشاره ها، تماس هاي چشمي و…اشاره دارد.

حال آنكه ارتباط غير كلامي علاوه بر اين ها شامل نوع پوشش اشخاص، هنجارهاي اجتماعي درمورد لباس و رفتار، جواهرات ، ساعت و…كه افراد استفاده مي كنند،‌ نحوه استفاده افراد از زمان، لحن وشدت صدا و غيره را نيز شامل مي شود. بيشتر ارتباطات ما را ارتباطات غير كلامي مان تشكيل مي دهد. اكثر افراد خواه از اين ارتباط آگاهي داشته باشند خواه نداشته باشند،‌ ممكن است بخواهند مقصودي را برسانند اما پيغامي كه از زبان بدن آنها دريافت مي شود متفاوت با مقصودشان است و به همين خاطر است كه افراد بسيار كمي نفوذ كلام دارند.

مردم معمولاً نياموخته اند كه چگونه از محيط ، ميز، رنگ خانه، جواهرات، يقه پيراهن، نوع لباس و…براي تاثيرگذاري بيشتري استفاده كنند.

كنترل نداشتن روي زبان بدن

يكي از مواردي كه باعث مي شود ما نتوانيم ارتباط مؤثرتري برقرار كنيم و دچار مشكل شويم نداشتن كنترل روي بر روي زبان بدنمان است. ما به ندرت اراده آگاهانه خود را به كار مي بريم چرا كه اگر قرار بود براي انجام هركاري از زبان بدنمان استفاده كنيم هيچ گاه نمي توانستيم كاري را به پايان برسانيم .

اما در سطح ناخودآگاه ( يعني آن قسمت از بدن ما كه در اختيار ما نيست و كار خود را بدون فكر كردن انجام مي دهد) مغز علامتهاي الكتريكي براي بدن ارسال مي كند تا بدن بتواند حركت كند، بايستد،‌ نگاه كند،‌درگير شود،‌ مقابله كند، بدود، پنهان شود…

تمام اين اعمال قبل از آنكه ضمير ناخودآگاه ما وارد عمل شود، به نحو مطلوبي صورت مي گيرد. توجه كنيد كه هميشه نمي توانيد درباره تفكرات ديگران مخصوصاً اگردر سطح هوشيار باشد اظهار نظر كنيد.

به عنوان مثال شايد براي شما هم پيش آمده باشد كه مثلاً به شخصي زل زده باشيد و بعد به خودتان بياييد و از اين كه چرا به شخص زل زده بوديد متعجب شده باشيد؟ حال شخص مورد نظر تصور مي كند كه احتمالاً شما از او خوشتان آمده است .

اگر اين اتفاق در مسائل تجاري بيفتد ممكن است ايجاد مشكل كند.

در حقيقت ضمير ناخوداگاه شما در حال فعاليت بوده است و شما از اين كار غرضي نداشته ايد.

حال چرا اين اتفاق مي افتد؟

ضمير ناخودآگاه شما باعث شده به آن شخص زل بزنيد . شما نمي توانيد بفهميد كه چرا ضمير ناخوداگاه فرمان داده است تا بدنتان اين فرمان را بخود بگيرد. برداشت شما ممكن است از اين قضيه يك چيز و برداشت طرف مقابل چيز ديگري باشد.

تکنیک های ارتباط غير كلامی | اهمیت ارتباط غیرکلامی و کلامی