زبان بدن چیست | ۱۷ تکنیک تحلیل زبان بدن

 سلام سلام خدمت همه همراهان عزیز یکی از موضوعات بسیار پر طرفدار زبان بدن است . موضوعی که کسب مهارت در آن دغدغه بسیاری از افراد است .

زبان بدن چیست؟ 

 زبان بدن به مجموعه ی رفتارهای غیرکلامی و فیزیکی گفته می شود که در آن فرد بدون صحبت کردن قادر به انتقال پیام و برقراری ارتباط با دیگران است. توانایی شناخت و استفاده درست از رابطۀ غیرکلامی یا همان زبان بدن ابزار قدرتمندی است که به شما این امکان را می‌دهد که منظور واقعی‌تان را به فرد مقابل برسانید و تعامل با دیگران را به یک تجربه‌ی آسان و لذت‌بخش تبدیل کنید. این رفتارها می‌تواند مربوط به وضعیت و حالات بدنی (محل قرار گرفتن دستها، پاها، نحوه نشستن، ایستادن، راه رفتن، خوابیدن)، ژستها (حالتها، اَداها)، حرکات و اشارات بدنی، جلوه‌های هیجانی صورت و حرکات چشم‌ها باشد.

زبان بدن به دلیل اهمیتی که در مباحث ارتباطی دارد، در سال‌های اخیر به سوژه مهمی در پژوهش‌های دانشگاهی رفتارشناسان تبدیل شده است. دکتر آلبرت محرابیان روانشناس و استاد دانشگاه ، در پژوهش‌های خود دریافته که میزان اثرگذاری در ارتباطات به سه عامل کلام، لحن صدا و زبان بدن بستگی دارد که در این بین ۵۵ درصد اثرگذاری به زبان بدن مربوط بوده و عامل کلام تنها ۷ درصد در ارتباطات اثربخش است. 

۱۵ تکنیک خواندن زبان بدن 

۱ـ بالا انداختن شانه‌ها 

به گفته‌ی باربارا پیز و آلن پیز ، نویسندگان کتاب «تعاریف زبان بدن» (The Definitive Book of Body Language) همه‌ی انسان‌ها گاهی شانه‌هایشان را بالا می‌اندازند و شانه بالا انداختن «نمونه‌ی خوبی از یک حرکت بین‌المللی است که نشان می‌دهد فرد نمی‌داند یا متوجه نمی‌شود چه می‌گویید.” 

۲ـ نشان دادن کف دست‌ها

تابه‌حال متوجه شده‌اید که وقتی کسی در دادگاه قسم می‌خورد که حقیقت را بگوید، یک دستش را روی کتب مقدس می‌گذارد و دست دیگرش را بالا می‌برد و کف دستش را به‌سوی طرف مقابل می‌گیرد؟
به گفته باربارا و آلن پیز در کتاب «تعاریف زبان بدن»، باز کردن کف دست در سرتاسر تاریخ غرب نشانه «حقیقت، صداقت، تبعیت و تسلیم» بوده است.

۳ـ مشت کردن دست و باز کردن انگشت اشاره

اگر کسی دستش را مشت کند و انگشت اشاره‌اش را باز کند، یعنی تلاش می‌کند تسلط و قدرت خود را نشان دهد، هرچند که این روش همیشه کارآیی ندارد.
باربارا و آلن پیز می‌نویسند: «در حالت «مشت بسته انگشت باز» درواقع انگشت اشاره شبیه به یک چماق است که گوینده تلاش می‌کند به شکلی استعاری، شنونده را وادار به اطاعت و تسلیم نماید. اما این کار به‌طور ناخودآگاه باعث تحریک احساسات منفی در دیگران می‌شود.

۴ـ تشخیص لبخندهای ساختگی

لبخند واقعی که به آن لبخند دوشن (Duchenne) هم می‌گویند، به شکل ارادی و دستوری، تقریبا غیرممکن است. به همین دلیل است که عکس‌های خانوادگی اغلب ماهرانه و طبیعی به نظر نمی‌رسند.
تحقیقات نشان داده است که لبخند، از روی خط و خطوط اطراف چشم قابل‌تشخیص است. زمانی که از روی شادمانی می‌خندید، کناره‌های چشم‌ها چین می‌خورند، درحالی‌که وقتی تصنعی لبخند می‌زنید، این خطوط تغییری نمی‌کنند. اگر شخصی که ناراحت است بخواهد تظاهر به خوشحالی کند، هنگام لبخند زدن، چین‌وچروکی دور چشم‌های او نخواهید دید.

۵ـ بالا بردن ابروها 

همان‌طور که لبخند واقعی باعث می‌شود دور چشم‌های شما چین‌وچروک بیفتد، سوزان کراس وایتبورن، استاد دانشگاه ماساچوست می‌گوید نگرانی، تعجب و ترس می‌تواند باعث شود که افراد از روی ناراحتی ابرو‌هایشان را بالا ببرند. بنابراین اگر کسی هنگام نظر دادن درباره لباس یا مدل موی شما ابروهایش را بالا ببرد، احتمالا تعریف و تمجیدهایش صادقانه نیست.

۶ـ نوسان صدا

 طیف صدای شما علاقه شما را نشان می‌دهد. به گزارش Psychology Today «وقتی گفتگو آغاز می‌شود، زنانی که به موضوع علاقه‌مند هستند از لحن آهنگین استفاده می‌کنند، درحالی‌که مردان صدایشان را یک اکتاو پایین می‌آورند.»

۷ـ تقلید زبان بدن از شخص مقابل

زمانی که دو نفر با یکدیگر هم‌عقیده باشند، حالت بدن و حرکات آن‌ها شبیه یکدیگر می‌شود. وقتی دوست صمیمی شما پایش را روی پایش می‌اندازد، شما هم این کار را انجام می‌دهید. زمانی که با کسی قرار می‌گذارید، اگر همه‌چیز خوب پیش برود، احتمالا حرکات دست هر دو شما مثل یکدیگر خواهد بود.
به گفته باربالا فردریکسون روانشناس مثبت گرا ، «وقتی ما با کسی احساس نزدیکی و صمیمیت می‌کنیم، حرکات او را تقلید می‌کنیم.»

۸ـ تماس چشمی

وقتی در چشم‌های کسی نگاه می‌کنید، حالت برانگیختگی در بدن ایجاد می‌شود. رونالد‌ای ریجیو ، روانشناس سازمانی می‌نویسد: «ولی شیوه تفسیر این برانگیختگیی بستگی به طرفین و شرایط دارد. برای مثال، اگر غریبه‌ای درشت‌اندام و وحشتناک به شما زل بزند،، ممکن است احساس کنید تهدید شده‌اید و درنتیجه از روی ترس واکنش نشان دهید، ولی نگاه خیره یک دوست می‌تواند به شکلی مثبت تفسیر شده و به معنای ابراز محبت باشد.»

۹ـ اگر کسی برای طولانی‌مدت به چشم‌های شما نگاه کند و…

بعضی از افراد وقتی دروغ می‌گویند، برای آنکه طرف مقابل فکر نکند که آن‌ها نمی‌توانند در چشم‌هایشان نگاه کنند، عمدا برای مدت طولانی‌تری در چشم‌های طرف مقابل خیره می‌شوند، و این کار آن‌ها کمی ناخوشایند است. حتی ممکن است کاملا ثابت بایستند و پلک نزنند.

۱۰ـ گسترده بودن حالت بدن 

شکل کلی بدن افراد، سرنخ بسیار خوبی است که احساسات آن‌ها را نشان می‌دهد. امی کادی، استاد دانشگاه هاروارد دریافت که گسترده بودن حالت بدن باعث افزایش هورمون تستوسترون و درنتیجه اعتمادبه‌نفس می‌شود. اگر فردی تکیه دهد و راحت بنشیند، یعنی احساس قدرت کرده و فکر می‌کند اوضاع تحت کنترلش است. تحقیقات نشان داده است که حتی افرادی که به‌طور مادرزادی نابینا هستند هنگامی‌که در یک مسابقه فیزیکی برنده می‌شوند نیز دست‌هایشان را به شکل V بالا برده و سرشان را بالا می‌گیرند. از سوی دیگر، جمع کردن بدن، و پیچیدن دست‌ها دور بدن، باعث افزایش کورتیزول، یا همان هورمون استرس و اضطراب می‌شود.

سخنرانی امی کادی درمورد زبان بدن با زیر نویس فارسی

۱۱– انداختن یک پا روی پای دیگر

جرارد‌ای نیرنبرگ، و هنری ایچ کالرو ، نویسندگان کتاب «چگونه یک انسان را مثل یک کتاب بخوانیم؟» از ۲.۰۰۰ جلسه مذاکره فیلم‌برداری کرده و مشاهده کردند در مذاکراتی که یکی از طرفین پایش را روی پای دیگر انداخته بود، توافقی حاصل نشد.
از دیدگاه روانشناسی، روی هم انداختن پاها نشان می‌دهد که فرد از نظر ذهنی، عاطفی و فیزیکی، بسته است و بنابراین کمتر احتمال دارد که در مذاکره تسلیم شود.

۱۲ـ «مجموعه‌ای» از حالات بدن حاکی از احساس واقعی در ارتباط است

فقط از روی یک نشانه نمی‌توان به مجذوب شدن افراد پی برد، بلکه به مجموعه‌ای متوالی از نشانه‌ها نیاز است.
مارشا لوکاس، متخصص روانشناسی عصبی مجموعه جالبی دارد: «بعد از تماس چشمی، کمی پایین را نگاه می‌کند، موهایش را جمع می‌کند یا با دست صاف می‌کند، سپس دوباره به شما نگاه می‌کند، و چانه‌اش را یک وری می‌کند.»

۱۳ـ اگر کسی همراه شما خندید، …

اگر شوخی کردید و طرف مقابل آن را پذیرفت و خندید، احتمالا به شما علاقه‌مند است. روانشناسان تکاملی می‌گویند که شوخی کردن نقشی حیاتی در رشد و توسعه‌ی انسان دارد و روشی برای نشان دادن تمایل به برقراری رابطه، اعم از رابطه دوستانه معمولی یا رابطه عاشقانه است

۱۴ـ فشردگی آرواره‌ها، سفت کردن گردن یا اخم کردن، نشانه‌ی …

تمامی این‌ها «واکنش‌های لیمبیک» هستند که با سیستم لیمبیک در بدن ارتباط دارند.
جو ناوارو ، مامور سابق سازمان ضد جاسوسی FBI می‌گوید: «احساسات، درک و واکنش به تهدیدها، و نیز اطمینان از نجات، همگی مسئولیت‌های سنگین سیستم لیمبیک بدن هستند. وقتی اتوبوس را از دست می‌دهیم، آرواره‌هایمان را روی هم فشار می‌دهیم و گردن خود را می‌مالیم. وقتی از ما می‌خواهند آخر هفته بعد را هم سر کار باشیم، چانه‌مان می‌افتد و حدقه چشم‌هایمان تنگ‌تر می‌شود.» ناوارو می‌گوید: «سال‌هاست که انسان‌ها ناراحتی‌شان را با این روش‌ها نشان می‌دهند.»

۱۵ـ محکم و با اقتدار بودن

بعضی از نشانه‌ها و رفتارها هستند که خواه ذاتی و خواه اکتسابی، افراد از آن‌ها استفاده کرده تا حس رهبری خود را نشان دهند یا حداقل سعی کنند دیگران را نسبت به توانایی رهبری خود متقاعد کنند. برخی از این رفتارها عبارت‌اند از صاف ایستادن، راه رفتن مصمم، گذاشتن نوک انگشتان دو دست روی هم، حرکات دست بدون نشان دادن کف دست، و به‌طورکلی حالات گسترده و باز.

۱۶ـ بی قراری پاها

سوزان وایبورن، استاد دانشگاه ماساچوست می‌گوید: «پاها، بزرگ‌ترین اندام بدن هستند، بنابراین وقتی تکان می‌خورند، بعید است طرف مقابل متوجه نشود. پای بی‌قرار و بی‌ثبات، نشانه نگرانی و ناراحتی است.»

۱۷ـ دست‌به‌سینه بودن 

شناسایی سرنخ‌های زبان بدن کار ساده‌ای است، اما ضروری است شرایط را هم در نظر داشته باشیم. اگرچه دست‌به‌سینه بودن معمولان نشانه بسته بودن فرد است، اما گاهی افراد به هنگام سرما یا زمانی که صندلی جایی برای گذاشتن دست‌ها ندارد، دست‌به‌سینه می‌نشینند.

زبان بدن در سخنرانی

از لحظه‌ای که اولین بار حضار ما را می‌بینند، ۴ تا ۶ ثانیه وقت داریم تأثیر مثبتی روی آنها بگذاریم. حالا چطور کاری کنیم که اولین تأثیر ما مثبت باشد؟ برای این کار، نه‌تنها با استفاده از محتویات سخنرانی، بلکه باید از طریق تسلط خود، شنونده را تحت تأثیر قرار بدهیم. هنگامی که روی سن رفتید با مخاطبان ارتباط مثبتی برقرار کنید .لبخند داشته باشید ، با اعتماد به نفس بالا به انها نگاه کنید. برای شروع سخنرانی از نقل قول، آمار ، سوال یا هر خلاقیتی که خودتان سراغ دارید به کار ببرید.

اگر هنوز در دوره فن بیان و سخنرانی رایگان سایت شرکت نکردید از طریق لینک زیر اقدام کنید: 

دوره رایگان فن بیان و سخنرانی 

ضرب المثلی که همیشه در کلاس فن بیان و سخنراین مطرح می کنم این است :

fake it make it ..تقلید کنید تا همان شوید . 

 اگر اضطراب دارم، ترسیده‌ام یا به خودم اطمینان ندارم، اشکالی ندارد، ولی به‌عنوان یک حرفه‌ای نباید کاری کنم مخاطبان احساساتم را بفهمند( چون ریشه ترس، غم فقط در درون ماست ). وقتی به جایگاه سخنرانی رفتید، هرقدر هم که اضطراب داشته باشید، باید ظاهر خود را حفظ کنید.

ممکن است فکر کنید ایستادن که دیگر نیاز به آموزش ندارد، ولی «درست ایستادن» بزرگ‌ترین مسئله‌ای است که دیده‌ام. متأسفانه، در بسیاری مواقع، حالت نشستن و ایستادن ما اشتباه است. با قوز کردن یا پایین نگه داشتن سر خود، نمی‌توانید تأثیر مثبتی روی مخاطبان تان بگذارید.

درسخنرانی یکجا نایستید! حرکت به سمت مخاطبان و نزدیک شدن به آنها ، احساس مثبتی ایجاد می کند. از قبل به نحوه حرکت خود فکر کنید.

نکته بعدی در زبان بدن در سخنرانی استفاده صحیح از دستهاست. از دستهایمان چطور استفاده کنیم . بسیار می پرسید : «با دست‌هایمان چه‌کار کنیم؟» پاسخ من این است: «از آنها استفاده کنید»!

بهتر است برای تأثیر گذاشتن روی حضار، از آنها استفاده کنید. دستان ما طراحی شده‌اند تا با کمک آنها با دنیای اطراف ارتباط برقرار کنیم، پس بهتر است به بهترین شیوه از آنها استفاده کنیم!

نبایدهای زبان بدن در سخنرانی

1. زمین یا آسمان را نگاه نکنید (ارتباط چشمی معنی‌داری برقرار کنید)
2. زیاد راه نروید
3. با موهای سر و صورت و انگشترخود بازی نکنید
4. روی یک پا تکیه نکنید
5. با یک انگشت به کسی یا چیزی اشاره نکنید
6. دست‌‌به‌سینه نباشید
7. فقط به یک نفر یا یک گروه خاص نگاه نکنید
8. به مخاطبان پشت نکنید

زبان بدن در مذاکره

تکنیک های زبان بدن برای افزایش جذبه شما

زبان بدن بر روی ارتباطات ما تاثیرزیادی می گذارد و ما باید آن را یاد بگیریم. یکی از تکنیک های زبان همساز سازی با طرف مقابل است مثل تصویر زیر:

زیرا این قابلیت را در زندگی شما به وجود می آورد که زندگی شما را از هرنظرمؤثرتر و جالب تر وغنی تر کند. کاربردهای عملی زبان بدن تقریباً نامحدودند واغلب اوقات به طور ناخودآگاه روی می دهند. نمونه ها ی متداولی که چه زمانی و کجا ارتباط غیر کلامی دردنیای واقعی رخ می دهد عبارتند از: اداره، هنگام فروش چیزی، گفتگوها، مصاحبه های شغلی، مباحث متقاعد کننده، تعاملات فروشنده/ مشتری، جلسات،‌سیاست،‌هنگام استخدام نیروی انسانی، آشنایی ، دوستی، تربیت فرزند،‌جلسات کاری،‌معاملات، هنگام غذا خوردن، جلسات معلمان و والدین،‌ خرید، رهبری گروه، فعالیت های ورزشی، برنامه های تفریحی.

در ادامه این مقاله به بررسی نقش های کلیدی فرستنده پیام، گیرنده پیام و نظاره گر پیام در یک ارتباط می پردازیم.

فواید زبان بدن

ما می توانیم با یادگیری زبان بدن کنترل بیشتری روی پیامی که می خواهیم ارسال کنیم داشته باشیم و پیام ها و رفتارهای دیگران را بهتر شناسایی کنیم.

زمانی که شما فرستنده هستید:

زبان بدن یک فرستنده به دو دسته تقسیم می شود:

آگاهانه (عمدی) و غیر آگاهانه (غیرعمدی)

زبان بدن عمدی

گاهی ما عمدی این رفتارها را انتخاب می کنیم زیرا هدف خاصی را انتخاب می کنیم. برای مثال زمانی که برای مصاحبه شغلی وارد اتاق می شویم، بدنمان را صاف می کنیم ،لبخند می زنیم، دست می دهیم و خودمان را به اشخاصی که در اتاق هستند معرفی می کنیم. یا در مثال دیگر زمانی که در صف خرید فروشگاه باشید و شخص دیگری با شما همزمان واردصف شود،‌ به او نگاه نمی کنید و وارد صف می شوید و جلوتر از او قرار می گیرید نه پشت او.

– زمانی که دیر سرکار و یا پروژه رسیدید سعی می کنید که نگاهتان به نگاه رئیستان نیفتد و از او دوری کنید.

– به مهمانی رفتید و غذایی که از آن متنفرید را برای شما آورده اند . برخلاف میل درونی تان طعم غذا را با تکان دادن سرتان،‌ بستن چشم هایتان و لبخند زدن تایید می کنید .

زمانی هم هست که زبان بدن عمدی شامل هیچ گونه عمل یا رفتاری نمی شودو انتخاب شما مبنی بر این که رفتاری را از خود بروز ندهید ،‌خود یک رفتار عمدی است.

به عنوان مثال دست فروشی در حال نزدیک شدن به شما در داخل مترو است .شما به سرعت خودتان را مشغول کاری می کنید . مثلا به صفحه موبایل خود خیره می شوید زیرا نمی خواهید مستقیم در چشمانش نگاه کنید و به او نه بگویید.

زمانی که شما گیرنده هستید:

زمانی که شما دریافت کننده پیامی هستید زبان بدن نقش مهمی را در دو حالت مهم بازی می کند. اول رفتارهای غیر کلامی خودتان، سپس تفسیرتان از رفتارهای غیر کلامی فرستنده. به عبارت دیگر گیرنده مجبور است که به طور همزمان پیام فرستنده را بفهمد، آن را با زبان بدن خود ترکیب کند و زبان بدن فرستنده را تفسیر کند.تمام اینها در عرض چند ثانیه رخ می دهد.

دریافت پیام شما را مستلزم به قضاوت درباره پیام می کند از این قبیل که :

آیا واقعی است؟

آیا صادقانه است؟

آیا ضروری است؟

آیا مهم است؟

آیا کامل است؟

آیا صحت دارد؟

دریافت پیام شما را مستلزم به قضاوت درباره فرستنده می کند از این قبیل که :

آیا دارد چیزی را از من مخفی می کند؟

آیا می خواهد مرا فریب دهد؟

آیا عصبانی است؟

آیا سعی می کند مرا تهدید کند؟

آیا به من دلگرمی می دهد؟

در حقیقت زمانی که شما گیرنده هستید تفسیرتان از پیام بستگی به خیلی چیزها دارد. واژگان،‌ تجربه،‌شخصیت،‌ تعاملات قبلی و….اما زبان بدن یکی از عوامل بسیار قدرتمند در تفسیر شما از پیام است.

زمانی که شما ناظر هستید 

در این صورت شما درگیر ارتباط نشدید و فقط ناظر زبان بدن و رفتارهای غیرکلامی هستید. در این منظر تنها مشاهده اتفاق نمی افتد. بلکه شما مانند همه مشاهده کننده های دیگر که به یک تعامل خاص نگاه می کنند به هنگام مشاهده، چیزهایی را که دوست دارید،‌متنفرید،‌ تعصب هایتان،‌تجارب و ویژگی های شخصی تان را با آن چیزی که می بینید ترکیب می کنید.

حتی خلق و خوی شما تأثیر زیادی روی مشاهده و تفسیر تعامل ها و ارتباطتان دارد. اگر شما خلق و خویتان تنگ است و احساس منفی دارید ممکن است در مورد دیگران هم به همین شکل قضاوت کنید. اگر خوشحالید تفسیر شما از زبان بدن و رفتارهای غیرکلامی دیگران احتمالاً خوشحالی و خوش خلقی است.

این مقاله را هم مطالعه کنید: ارتباط غیر کلامی چیست؟

دیدن آموزش زیر در بحث زبان بدن را به شما توصیه می کنم.

زبان بدن چیست | تکنیک های زبان بدن