جرات ورزی و ابراز وجود – هوش هیجانی خود را با این مهارت تقویت کنید

 

سلام خدمت همه شما دوستان پرانرژی و هدفمند، چند وقت پیش داشتم به این موضوع فکر می کردم که ما امروزه برای  وسائل و مسائل زندگی مدرن مان آگاهی کسب می کنیم ، مثلاً نحوه کار کردن با اینستاگرام، کارکردن با کامپیوتر و.. حتی ممکن است کلاس های آموزشی مرتبط را هم شرکت کنیم، اما واقعاً تا چه اندازه سعی می کنیم پیرامون خود زندگی و چگونه زندگی کردن هم مهارت کسب کنیم . مثلاً اینکه ذهن من چطور کار می کند؟ من چطور می توانم درست مثل کامپیوتر به ذهنم نگاه کنم و با دادن ورودی مناسب منتظر خروجی مناسب باشم ؟ یا اینکه چطور می توانم تعارضی که در خانواده ام وجود دارد را با آموزش مدیریت و کنترل کنم؟ و…

در این مقاله قصد دارم پیرامون یک موضوع بسیار مهم در مقوله ارتباطات و رشد فردی صحبت کنم. مهارت جرات ورزی ، در این مقاله جرات ورزی پیرامون این موراد هم صحبت خواهیم کرد: تمرین جرات ورزی ، جرات ورزی و قاطعیت ، جرات ورزی و نه گفتن 

وقتی صحبت از مهارت های ارتباطی می شود، مهارتهایی چون جرات ورزی ، مهارت حل تعارض ، رابطه اجتماعی سالم، روابط عاطفی صمیمانه مطرح می شود.

 

برای شما پیش اومده؟

 

 تا به حال پیش اومده که یک نفر، در صفی، بدون نوبت بیاید و جلوی شما بایسته و شما هم سکوت کنید و چیزی بهش نگید؟ آیا پیش آمده که به چنین فردی به تندی تذکر بدین و تذکر شما در نهایت منجر به دعوا بشه؟

آیا تا به حال پیش آمده که فردی کلامی به شما توهین کنه، دلتون بخواد چیزی بهش بگید، اما خجالت بکشید و از کنار توهینش بگذرید؟ آیا پیش اومده توهین کردن چنین افرادی، شما رو به شدت عصبانی کنه و در نهایت منجربه دعوا بشه؟

بینِ کوتاه آمدن (رفتار منفعلانه) و برخورد تهاجمی مرز باریکی وجود دارد و همه‌ی ما نیاز داریم که حرکت در میانه‌ی این دو را بدانیم و بلد باشیم.

این همان مهارتی است که از آن با عنوان Assertiveness یا مهارت ابراز وجود یا جرات مندی یا جرات ورزی یا خود ابرازی نام برده می‌شود.

تعریف جرات ورزی

جرات ورزی یک مهارت است که به ما می آموزد ضمن احترام به حقوق دیگران ، از مواضع و حقوق خود دفاع کنیم . در این حالت نه در وضعیت منفعلانه هستیم که از حق خود بگذریم و نه در حالت پرخاشگرایانه که حدود احترام از بین برود. در اینجا تعریف ویکی پدیا از مهارت جرات ورزی را مطالعه می کنیم:

جرات‌ ورزی یک ویژگی رفتاری است که مشخصه آن رفتار اجتماعی مثبت به‌ منظور دفاع از حق یا رسیدن به هدف است. رفتار حاکی از جرات ورزی را باید روی یک پیوستار تجسّم کرد، در منتهی‌الیه چپ رفتار منفعلانه قرار دارد، و در منتهی‌الیه راست رفتار پرخاشگر قرار دارد. رفتار حاکی از جرئت‌ورزی در وسط قرار دارد و پاسخ “درست” است به وضعیتی اجتماعی که می‌تواند موجب احساس ناکامی شود. 

جرات ورز :  مطمئن و رک و صریح در برخورد با دیگران

 

 

چرا داشتن مهارت جرات ورزی و ابراز وجود مهمه؟

اهمیت داشتن مهارت جرات ورزی در والدین 

در دوره آموزشی نوجوان قهرمان همیشه این جمله تکرار می شود : فرزندان کپی برابر اصل والدین هستند! اوه خدای من به نظر شما چند درصد از والدین مهارتهای مورد نیاز از جمله جرات ورزی و ابراز وجود را خود دارند که بخواهند به فرزندان خود انتقال دهند؟! مطمناً والدینی که می خواهند فرزندانی جرات مند و با اعتماد به نفس به بار بیاورند اول باید روی خودشان در این زمینه کار کنند. گاهی خود والدین توان پذیرش حضور و رفتار جرات ورزانه فرزند خود را ندارند و آنها را یا به داشتن رفتار منفعلانه یا پرخاشگرایانه سوق می دهند. 

اهمیت داشتن مهارت جرات ورزی برای مدیران

این ذهنیت و نگرانی ممکن است برای مدیران وجود داشته باشد که آموزش جرات ورزی و ابراز وجود  به کارکنان ممکن است آنها را جسور کند و فراِیند مدیریت را برای آنها دشوار سازد. اما در حقیقت جرات ورزی صداقت و شفافیت را افزایش می دهد. انسان جرات ورز ، افکار، احساسات ، نیازها ، انتقادات و شکایت های خود را به جای اینکه پشت سر مدیر یا مجموعه مطرح کند، به صورت قاطعانه و شفاف احساسات خود را مطرج می کند و راندمان کار هم افزایش می یابد. خطر واقعی از سوی افراد منفعل و پرخاشگر مدیریت را تهدید می کند.

اهمیت داشتن مهارت جرات ورزی در رضایت شغلی

ابراز وجود و جرات ورزی، باعث افزایش رضایت شغلی هم می‌شود؛ چون بسیاری از نارضایتی‌های ما، ناشی از موارد جزئی و کوچکی است که آن‌ها را ابراز نکرده‌ایم و به اصطلاح، در خودمان ریخته‌ایم.

اهمیت داشتن مهارت جرات ورزی در روابط عاطفی

تأثیر این مهارت در رابطه عاطفی هم، واضح است. رفتارهای انفعالی و رفتارهای تهاجمی، هر دو می‌توانند به رابطه عاطفی لطمه بزنند و ایستادن در مرز این دو، می‌تواند نقش مهمی در حفظ و بهبود رابطه ایفا کند.

جرات ورزی با حفظ تعادل 

ما با جرات ورزی تعادلی میان نیازهای خود و نیازهای دیگران ایجاد می کنیم. با دیگران آنگونه رفتار می کنیم که انتظار داریم با ما رفتار شود. 

همانطور که در نمودار بالا می بینید زمانی که ما به هر دلیلی رفتار قاطعانه نداشته باشیم دچار حالت های زیر می شویم که با مثال  زیر پیش می رویم، فرض کنید که میزی را در رستوران از قبل رزرو کرده بودید و وقتی وارد رستوران می شوید می بینید که دقیقاً در همان میز افراد دیگری مشغول غذا خوردن هستند، واکنش شما؟

خانه آبی : زمانی که تمام نیاز های دیگران را قبل از نیاز های خود قرار می دهیم، در مثال فوق با وجود اینکه بسیار از درون عصبانی هستید و احساس می کنید که حق تان گرفته شده است اما خجالت می کشید که برید و راجع به حق تان صحبت کنید.

خانه نارنجی: زمانی که نیازهای خودمان را  قبل از نیازهای دیگران ( بدون رعایت حقوق آنها) قرار می دهیم . بدون اینکه با مسئول رستوران هماهنگ کنید خودتان به سمت میز می روید و با عصبانیت و پرخاشگری از افرادی که جای شما نشستند می خواهید که آنجا را ترک کنند.

خانه سبز : نه به نیاز های خودمان نه به نیازهای دیگران توجه نمی کنیم. بدون اینکه چیزی بگوئید سرجای خودتان می نشینید و از شرایط موجود شکایت می کنید و دائماً غر می زنید.

خانه زرد: زمانی که بین نیازهای خودمان و نیازهای دیگران تعادل ایجاد می کنیم و در هر موقعیت با توجه به اولویت همان موقعیت رفتار می کنیم. در این مثال بسیار محترمانه نزد مسئول مربوطه رفته و علت را جویا می شوید و درخواست می کنید که مسئله را پیگیری کنند.

رفتارهای غیر جرات ورزانه 

 

 عدم تمایل به ابراز وجود و اظهار نظر کردن

 عدم تمایل به ابراز احساسات

 احساس مورد سوءاستفاده قرار گرفتن

 ضعف در نه گفتن 

 تسلیم شدن در برابر خواسته های دیگران 

 عدم توانایی اعتراض یا حق خواهی

حال سؤال اینجاست که چرا افراد نمی توانند واکنش های مناسب همراه با جرات ورزی داشته باشند؟

  ترس از ناراحت کردن دیگران :

شخصیت ما مستقل از تمایلات دیگران است . فکری که دیگران در مورد ما می کنند نه از شما چیزی کم می کند و نه چیزی به ما اضافه می کند . ما هرگز نمی توانیم همه افراد را از خود راضی نگه داریم  بنابراین نباید تلاشی هم در این راستا انجام دهیم .

 ترس از طرد شدن :

می ترسیم که طرف مقابلمان به دلیل درخواستی دیگر به ما اعتماد نکند و ما را طرد کند. در هر رابطه ای باید بده بستون متعادلی برقرار باشد. اگر رابطه تماماٌ براساس گرفتن باشد فاتحه  آن را رابطه خوانده شده است! البته یه این نکته باید توجه کنیم که وقتی شخصی به ما نه می گوید به معنی طرد کردن ما نیست .

تمرین جرات ورزی 

 

افزایش عزت نفس

 

بخش مهم جرات ورزی مرتبط با عزت نفس و دیدگاه ما نسبت به خودمان است . روی عزت نفس و احساس ارزشمندی خود کار کنید قبلش حتما تست عزت نفس را بدهید .

تست عزت نفس

 پذیرش ضعف‌ها و کاستی‌ها (خودافشایی)

 پذیرش ضعف‌ها و کاستی‌ها و حرف زدن از آن‌ها، از جمله  نشانه های جرات‌ورزی به شمار می‌آید. صراحت و قاطعیت و ابراز وجود فقط به معنای محکم حرف زدن و طرح درخواست‌های مختلف از دیگران نیست. بخشی از ابراز وجود و جرات ‌مندی در این است که بتوانیم به سادگی با دیگران درباره‌ی ضعف‌ها و کاستی‌هایمان حرف بزنیم و به اصطلاح، خودافشایی کنیم.

 تحسین کردن دیگران و پذیرش تحسین از سوی دیگران

یکی دیگر از مصداق‌های جرات ‌ورزی این است که بتوانیم از دیگران تعریف کرده و توانمندی‌ها و ویژگی‌های مثبت آن‌ها را تحسین کنیم. البته «پذیرش تحسین‌ شدن» هم کار ساده‌ای نیست. شاید برایتان پیش آمده باشد که وقتی دیگران از شما تعریف می‌کنند، معذب شوید و احساس بدی پیدا کنید. بخشی از مهارت ابراز وجود این است که بتوانید بدون معذب شدن، از تحسین شدن لذت ببرید و از لطف و محبت دیگران، سپاسگزاری کنید.

 آغاز کردن تعامل و گفتگو با دیگران

این‌که بتوانید در یک مهمانی، در ایستگاه تاکسی و اتوبوس و در یک جلسه‌ی کاری، سر صحبت را با افراد ناشناس باز کنید و با آن‌ها ارتباط برقرار کنید، مصداق دیگر جرات ‌ورزی و ابراز وجود است. بنابراین اگر احساس می‌کنید که باید مهارت ابراز وجود را در خود تقویت کنید، بهتر است به افراد غریبه‌ای که در مهمانی‌ها و جلسات و محیط‌های مختلف می‌بینید، به عنوان فرصتی برای تمرینِ گفتگو نگاه کنید؛ حتی اگر گفتگوی شما ساده و کوتاه باشد.

 بیان احساسات مثبت

وقتی حال خوبی دارید یا حس خوبی نسبت به کسی دارید، بتوانید از احساس خوب خودتان حرف بزنید. اگر احساسات خود را پنهان می‌کنید و به تجربه‌ی درونی آن‌ها (بدون برون‌ریزی) راضی می‌شوید، شاید باید علت را در ضعف در مهارت ابراز وجود جستجو کرد. این حق شماست که در گفتگو با دیگران، از احساسات خودتان حرف بزنید (البته نه در حدی که تمام مدت مکالمه را به خودتان و احساسات‌تان اختصاص دهید).

 بیان دیدگاه‌های متفاوت

وقتی قدرت ابراز وجود پیدا می‌کنید و جرأت‌ورزی در شما تقویت می‌شود، باید بتوانید دیدگاه‌ها و عقایدی را که با نظر اکثریت تفاوت دارد مطرح کنید. به عبارت دیگر، در عین این‌که می‌دانید طرف مقابل یا اطرافیان، ممکن است با دیدگاه و نظر شما موافق نباشند، جرأت کنید و دیدگاه خود را بیان کنید. حتماً درباره‌ی تفکر گروهی یا گروه‌ اندیشی شنیده‌اید. گروه‌اندیشی به معنای تسلیم شدن اعضای یک گروه در برابر یکی از اعضا یا تعدادی از اعضا است. به شکلی که جرأت نمی‌کنند دیدگاه خود را بیان کنند و تابعِ نظر غالب می‌شوند. شما با تقویت جرأت‌مندی، به عضوی موثرتر برای تیم خود نیز تبدیل می‌شوید و می‌توانید کمک کنید که تیم‌تان، در دام گروه‌اندیشی گرفتار نشود.

 درخواست تغییر رفتار از دیگران

یکی دیگر از مصداق‌های جرأت‌ورزی این است که وقتی فرد دیگری با رفتار خود، به اصول و ارزش‌ها و حقوق شما بی‌توجهی می‌کند، با او صحبت کنید و از او بخواهید که رفتار خود را تغییر دهد.

 رد کردن درخواست‌های غیرمنطقی

این مورد نیاز به توضیح ندارد. بسیاری از درخواست‌هایی که دیگران مطرح می‌کنند، از دوست و آشنا گرفته تا همکار و مدیر، درخواست‌هایی غیرمنطقی هستند. یکی از مصداق‌های جرأت‌مندی این است که بتوانیم در مقابل این درخواست‌ها بایستیم و به طرف مقابل بگوییم که نمی‌توانیم درخواست او را بپذیریم

تمرین روزانه

دفتر چه ای تهیه کنید و در ان موارد زیر را یادداشت کنید . و به طور منظم این دفترچه را بخوانیدو به روز کنید.

• سؤالاتی که به ذهنتان می رسد
• حقوق انسانی تان
• تأئیدهای شخصی تان
• فهرستی از تخیلات و رویاهایتان
• فهرستی از اهدافتان
• فهرستی از دستاوردهایتان( شغلی، اجتماعی ، خانوادگی)

به چالش کشیدن خود

 جرات ورزی را می توان در هر زمان و مکانی تمرین کرد :

• سعی کنید یک روز در مسیر خانه تا محل کار با افراد ارتباط چشمی برقرار کنید و درراستای این تمرین به آنها لبخند بزنید و بگوئید صبح بخیر.
• به فروشگاهی بروید و سعی کنید سر قیمت چانه بزنید و تخفیف بخواهید 
• در برخورد با اطرافیان تلاش کنید رفتار قاطعانه ای داشته باشید و با بیان محکم صحبت کنید 

 

در دوره جامع لایف مستری یکی از مباحث مهم که ( در کنار مهارتهای مهم دیگر )  کار می کنیم جرات ورزی، قاطعیت،ابراز وجود، افزایش عزت نفس و اعتماد به نفس است . برای کسب اطلاعات بیشتر و گرفتن وقت مصاحبه حضوری یا تلفنی دوره  کلیک کنید . 

دوره جامع لایف مستری

 

جرات ورزی و ابراز وجود – هوش هیجانی خود را با این مهارت تقویت کنید